80s, η δεκαετία του Μέλλοντος

Η δεκαετία που με επηρέασε περισσότερο από όλες ως άτομο ήταν εκείνη των '80s. Άρχισα να καταλαβαίνω τι συμβαίνει γύρω μου με το που μπήκε (τότε έγινα 8 ετών) και στο τέλος της έφτασα κοντά στο τέλος της εφηβείας μου. Τα '80s ήταν η δεκαετία που διαμόρφωσε την προσωπικότητά μου.

Ήταν μια παράξενη δεκαετία. Αν και δεν είναι τόσο μακριά από σήμερα, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει τελείως:

Τότε νομίζαμε ότι οι πολιτικές ιδεολογίες ήταν μόνο δύο. Κάποιοι πίστευαν ότι όλα τα προβλήματα υπήρχαν εξαιτίας του Καπιταλισμού, ενώ οι εφιάλτες των άλλων ήταν γεμάτοι με την κόκκινη απειλή του Κομμουνισμού. Υπήρχε ακόμη η Σοβιετική Ένωση, και φοβόμασταν τον πυρηνικό πόλεμο...

Στα σινεμά μεσουρανούσαν ο Σβαρτσενέγκερ και ο Σταλόνε, με τον πρώτο να κραδαίνει ως Κόναν τεράστιες σπάθες υπό τους ήχους του Βασίλη Πολυδούρη, και τον δεύτερο ως Ράμπο να σώζει Αμερικανούς αιχμαλώτους από τη ζούγκλα του Βιετνάμ...

Στη μουσική μεσουρανούσαν οι σκληρές κιθάρες, αλλά στα αυτιά μας έφταναν και οι φουτουριστικοί ήχοι των DEVO, των Kraftwerk και των Pet shop boys...

Στα βιβλία όλοι συζητούσαν με ενθουσιασμό για τον κυβερνοπάνκη Γουίλιαμ Γκίμπσον και τον σοφό Ουμπέρτο Έκο, αλλά περισσότερο από όλους πουλούσε ο Στήβεν Κινγκ...

Έπρεπε να περιμένεις χρόνια για να σου βάλουν τηλέφωνο. Ήταν τόσο δύσκολο να αποκτήσεις τηλέφωνο, που αν είχες και το πουλούσες, έβγαζες αρκετά λεφτά...

Ήθελες να αγοράσεις βιβλία ή οτιδήποτε άλλο από το εξωτερικό; Δεν κατάλαβες! Έπρεπε να πας στην τράπεζα και να δηλώσεις τι ήθελες να αγοράσεις, για να σου δοθεί συνάλλαγμα! Και αν ήταν παράξενο ή «ύποπτο» αυτό που ήθελες, ίσως να είχες και προβλήματα με τον νόμο...

Αν κάποιος λοιπόν είχε συλλογή με σπάνιους δίσκους ή με βιβλία με ιδιαίτερα θέματα ή με ξένα κόμιξ, ήταν ένα σκαλοπάτι πάνω από τους υπόλοιπους...

Ήταν ένας άλλος κόσμος η δεκαετία του 1980, στον οποίο πολλά από αυτά που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα, τότε ήταν κατορθώματα...

Ίσως επειδή κατά βάθος ήξερε ότι ανήκε στο παρελθόν, το κύριο χαρακτηριστικό της δεκαετίας του 80 ήταν η εμμονή της με το μέλλον. Ονειρευόμασταν συνέχεια το Αύριο, το οποίο θα έφερνε εξελίξεις, τεχνολογία, απελευθέρωση, ίσως κινδύνους, ίσως υποταγή στην «παγκόσμια εξουσία»...

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα βιβλία του Γουίλιαμ Γκίμπσον, τα οποία περιέγραφαν με γλαφυρό τρόπο το μέλλον που θα ερχόταν σε 15-20 χρόνια... δηλαδή το Σήμερά μας. Και το περιέγραφε με τόση έμπνευση, τόσο εύστοχα, που... τα βιβλία του, νομίζω, επαληθεύτηκαν σχεδόν 100%!

Για να καταλάβετε πόσο μέσα έπεσε ο Γκίμπσον στις προβλέψεις του, πάρτε ας πούμε τον Κόμη Μηδέν (Count Zero) και προσπαθήστε να το διαβάσετε.
Δεν διαβάζεται πλέον. Είναι βαρετό. Περιγράφει πράγματα που πλέον είναι αυτονόητα. Μιλάει για ανθρώπους κολλημένους με το κυβερνοδιάστημα, για πολυεθνικές που ελέγχουν τα πάντα μέσω διεφθαρμένων πολιτικών, για εργαζόμενους που δουλεύουν χωρίς κανένα εργατικό δικαίωμα, για «καμμένους» παίχτες ηλεκτρονικών παιχνιδιών, για μπερδεμένα new-age τεχνο-φρικιά. Πράγματα που είναι πασίγνωστα, και τα συναντάς μπροστά σου, φτάνει να περπατήσεις σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης...

Για αυτό και τα βιβλία του Γκίμπσον δεν πουλάνε πλέον. Δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον. Μετατράπηκαν στην πραγματικότητά μας...

Πλέον, δεν υπάρχει Μέλλον, όπως το εννοούσαμε τότε. Το Μέλλον εκείνο έχει ήδη συμβεί. Ζούμε σ' αυτό. Για αυτό και δεν συγκινεί κανέναν. Ζούμε πλέον στο χάος των άπειρων δυνατοτήτων που μας προσφέρει η απίστευτη πολυπλοκότητα της καθημερινότητάς μας.
Αυτό πλέον φοβόμαστε, ονειρευόμαστε, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε: Όχι πια το Μέλλον, αλλά το Χάος.

Ίσως για αυτό και οι νέοι σήμερα δεν αγαπάνε πλέον την επιστημονική φαντασία, αλλά αναζητούν τους ήρωές τους στο Παρελθόν. Ποιος ασχολείται πια με τον Μπακ Ρότζερς ή με τον Φλας Γκόρντον; Τη θέση τους έχουν πάρει οι 300 και η φανταστική παράδοση του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Το Μέλλον δεν είναι πια γοητευτικό, αλλά χαώδες και απρόσωπο. Η ξεκάθαρη αθωότητα του Παρελθόντος παγιδεύει πιο εύκολα τις καρδιές.

Τα 80s ονειρευόμασταν το Μέλλον. Το Μέλλον ήταν τότε πραγματικό. Τώρα... δεν υπάρχει πλέον Μέλλον, κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτό.

Άρα, δεν νομίζω ότι θα κάνω λάθος αν πω ότι το Μέλλον ήταν τότε, και όχι Αύριο. Το περάσαμε. Συνέβη. Το μέλλον ήταν η δεκαετία του 1980.

Σήμερα ζούμε σε κάτι πέρα από το Μέλλον. Ζούμε σε μια άχρονη εποχή, όπου τα πάντα αλλάζουν τόσο γρήγορα, που πλέον η αλλαγή έχει μετατραπεί σε σταθερότητα...